مقایسه تخصصی تیرآهنهای هاش HEA، HEB و HEM
در صنایع ساخت‌وساز و مهندسی سازه، انتخاب نوع مناسب تیرآهن اهمیت بالایی دارد، زیرا به‌طور مستقیم بر دوام، ایمنی، هزینه و کیفیت نهایی پروژه تأثیر می‌گذارد. در میان تیرآهنهای بال‌پهن (هاش)، سه نوع اصلی یعنی HEA، HEB و HEM وجود دارند که هرکدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی هستند. در این مقاله به بررسی جامع و مقایسه‌ی تخصصی این سه نوع تیرآهن هاش خواهیم پرداخت تا مخاطبان بتوانند انتخاب بهتری داشته باشند.
آشنایی اولیه با استانداردهای HEA، HEB و HEM
تیرآهنهای هاش معمولاً بر اساس استاندارد اروپایی DIN و EN تولید می‌شوند و تفاوت اصلی آن‌ها در ضخامت بال و جان، و وزن نهایی محصول است. مقطع همه آن‌ها به شکل H می‌باشد، اما میزان باربری و کاربردهای آن‌ها متفاوت است.
HEA – سبک و اقتصادی
HEA نوعی تیرآهن بال‌پهن با ضخامت پایین‌تر نسبت به دو نوع دیگر است. این مدل برای کاربردهای سبک طراحی شده و وزن کمتر آن باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.
HEB – استاندارد متعادل
HEB رایج‌ترین نوع تیرآهن هاش در پروژه‌های ساختمانی معمولی است. نسبت به HEA ضخامت بالاتر و وزن بیشتری دارد و در نتیجه توان تحمل بار بیشتری هم دارد.
HEM – سنگین و فوق‌مقاوم
HEM قوی‌ترین نوع تیرآهن هاش است که ضخامت بسیار بالایی دارد. این مدل مناسب پروژه‌هایی با بارگذاری شدید، دهانه‌های بسیار بلند و شرایط محیطی سخت می‌باشد.
جدول مقایسه فنی (بر اساس HEB 200 به عنوان مرجع)
| نوع تیرآهن | ضخامت جان (mm) | ضخامت بال (mm) | وزن هر متر (kg/m) | نوع کاربرد |
|---|---|---|---|---|
| HEA 200 | 6.0 | 9.0 | 42.6 | سازه‌های سبک |
| HEB 200 | 8.5 | 15.0 | 56.2 | پروژه‌های عمومی |
| HEM 200 | 13.0 | 20.0 | 94.6 | بارهای بسیار سنگین |
کاربردهای واقعی در پروژه‌ها
HEA در ساختارهای اقتصادی
در سوله‌های سبک، انبارهای موقت، دیوارهای باربر یا قاب‌های سبک، استفاده از HEA باعث کاهش مصرف فولاد و هزینه نهایی پروژه می‌شود. همچنین در مناطقی که بار مرده کم اهمیت‌تر است، این نوع گزینه خوبی است.
HEB در سازه‌های شهری
HEB انتخاب اول برای ساخت ستون‌ها، تیرها و قاب‌های فلزی در پروژه‌های ساختمانی شهری، صنعتی و تجاری با طبقات متوسط است. تعادل بین وزن، استحکام و قیمت از دلایل محبوبیت آن است.
HEM در پروژه‌های سنگین
در ساخت پل‌ها، پارکینگ طبقاتی، سوله‌های صنعتی سنگین و دکل‌ها از HEM استفاده می‌شود. ضخامت بالا و مقاومت زیاد این مقطع، امکان تحمل بارهای بسیار بالا را فراهم می‌کند.
مزایا و معایب هر استاندارد
| نوع | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| HEA | سبک، اقتصادی، آسان برای نصب | ظرفیت باربری محدود |
| HEB | تعادل بین استحکام و وزن | قیمت متوسط |
| HEM | حداکثر استحکام، مناسب پروژه‌های بزرگ | وزن بالا، قیمت بیشتر، حمل‌ونقل سخت‌تر |
نکات مهم در انتخاب نوع مناسب
-
نقشه و محاسبات سازه‌ای را دقیق بررسی کنید.
-
از جدول اشتال برای تعیین وزن واقعی استفاده کنید.
-
بر اساس شرایط محیطی و عمر مورد انتظار پروژه، مدل انتخاب شود.
-
در پروژه‌های دولتی و صنعتی بزرگ، معمولا HEB یا HEM پیشنهاد می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
تفاوت HEA، HEB و HEM تنها در ظاهر نیست، بلکه این تفاوت‌ها، نقش کلیدی در ایمنی و عملکرد سازه دارند. اگر مهندس طراح یا خریدار آهن‌آلات هستید، حتماً باید استاندارد مناسب را با توجه به نوع سازه، محل اجرا و بودجه انتخاب کنید. انتخاب صحیح نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه، بلکه موجب بالا رفتن کیفیت و ایمنی سازه نیز خواهد شد.